شهرک صنعتی خورشیدی

شهرک صنعتی خورشیدی، مدلی نوین از توسعه پایدار صنعتی است که با بهره‌گیری از انرژی‌های تجدیدپذیر، به‌ویژه خورشیدی، به دنبال کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی، افزایش بهره‌وری، و ایجاد زیرساخت‌های سبز برای صنایع کوچک و متوسط است.ایران نیز با ظرفیت بالای تابش خورشیدی، گام‌هایی جدی در این مسیر برداشته است.

 تعریف شهرک صنعتی خورشیدی:

شهرک صنعتی خورشیدی به مجموعه‌ای از واحدهای صنعتی اطلاق می‌شود که برق مورد نیاز خود را از طریق نیروگاه‌های خورشیدی تأمین می‌کنند.

این شهرک‌ها معمولاً دارای زیرساخت‌هایی مانند:
• نیروگاه‌های خورشیدی متمرکز یا پراکنده (روی سقف سوله‌ها یا زمین‌های مجاور)
• شبکه هوشمند مدیریت مصرف و تولید برق.
• سیستم‌های ذخیره‌سازی انرژی (باتری‌ها)
• اتصال به شبکه برق سراسری برای تبادل انرژی.

 نمونه‌های اجراشده در ایران”

1. شهرک صنعتی بندرعباس – استان هرمزگان.
• دو نیروگاه خورشیدی فعال: یکی با ظرفیت ۱ مگاوات و دیگری ۴۰۰ کیلووات.
• مشوق‌های ویژه: واگذاری زمین اجاره‌ای بلندمدت، پرداخت اقساطی ۱۰ ساله، بازگشت بخشی از اقساط.
2. شهرک صنعتی آراسنج – استان قزوین.
• نیروگاه خورشیدی ۳ مگاواتی با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی.
• هدف: تأمین برق پایدار و کاهش فشار شبکه منطقه‌ای.
3. شهرک صنعتی شمس‌آباد – استان تهران.
• بزرگ‌ترین شهرک صنعتی کشور در حال تجهیز به نیروگاه خورشیدی.
• بر اساس ماده ۱۶ قانون جهش تولید دانش‌بنیان، صنایع موظف به تأمین بخشی از برق خود از منابع تجدیدپذیر هستند.
4. شهرک صنعتی هوشمند سیاره سبز – استان قم.

• اولین شهرک انرژی خورشیدی ایران با معافیت مالیاتی ۱۳ ساله.
• تخفیف ۳۰ تا ۸۰ درصدی برای سرمایه‌گذاران انرژی خورشیدی.
• زیرساخت‌های مدرن برای صنایع مرتبط با انرژی‌های نو.

5.شهد ایران، خراسان رضوی ؛ مشهد. 620 کیلو واتی توسط شرکت سورنا الکترک توس

 مزایای شهرک‌های صنعتی خورشیدی:

• کاهش هزینه‌های انرژی برای واحدهای صنعتی.
• افزایش پایداری شبکه برق منطقه‌ای.
• جذب سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی.
• کاهش آلاینده‌های زیست‌محیطی.
• امکان فروش برق مازاد به شبکه یا مصرف‌کنندگان دیگر.

چالش‌ها و نیازمندی‌ها:

• نیاز به سرمایه‌گذاری اولیه بالا
• محدودیت ظرفیت شبکه در برخی مناطق
• تاخیر در پرداخت مطالبات توسط ساتبا
• نیاز به آموزش و فرهنگ‌سازی در میان صاحبان صنایع

با توجه به ظرفیت بالای تابش خورشیدی در ایران، توسعه شهرک‌های صنعتی خورشیدی می‌تواند نقش مهمی در تحقق اهداف توسعه پایدار، کاهش ناترازی برق، و ارتقای بهره‌وری صنعتی ایفا کند. حمایت‌های دولتی، تسهیل مجوزها، و ایجاد بازارهای محلی انرژی از جمله اقدامات ضروری برای گسترش این مدل هستند.